Αναζητώ, αναζητώ, αναζητώ, από τότε που θυμάμαι και ελπίζω να συνεχίσω έτσι μέχρι να πεθάνω.
triantageo@gmail.com

Προβολή πλήρους προφίλ.

Παρασκευή 4 Ιουνίου 2010

ΠΡΟΤΑΣΗ: ΝΕΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ

ΠΡΟΤΑΣΗ:
ΠΡΟΣ ΕΝΑ ΝΕΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ

Καταθέτουμε μια πρόταση, η οποία εκτιμούμε ότι μπορεί να αποτελέσει μια βάση αναφοράς για την προσέγγιση του νέου αναπτυξιακού μοντέλου που όλοι μας αναζητούμε. Βέβαια απαιτεί παραπέρα εμβάθυνση και ανάλυση και γι’ αυτό την καταθέτουμε, προκειμένου να προκαλέσουμε έναν ευρύτερο, βαθύτερο και ουσιαστικό διάλογο για την ανάπτυξη των τόπων μας. Προσπαθούμε να θίξουμε ζητήματα που πιστεύουμε ότι είναι σημαντικά για τον τόπο μας και με την ελπίδα ότι τα παιδιά όλων θα έχουν τις ίδιες ευκαιρίες και δυνατότητες με τα παιδιά του κέντρου.
Επίσης θέλουμε να επισημάνουμε το εξής. Στο σύγχρονο ερώτημα «που βρίσκεται η σοφία μέσα στον ωκεανό της πληροφόρησης και της γνώσης» πιστεύουμε ότι τη βρίσκουμε σε αφθονία στην απλή καθημερινή σκέψη του ανθρώπου, κυρίως όμως στην περιφέρεια. Ένα ουσιαστικό πλεονέκτημα που συνοδεύεται όμως με την άνιση δυνατότητα σε ευκαιρίες εκπαίδευσης, και κατάρτισης σε σχέση με το κέντρο. Αντίστροφα, εκτιμούμε, ότι ενώ στα μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη) υπάρχει αφθονία ευκαιριών γνώσης (κυρίως εξειδικευμένης), ταυτόχρονα υπάρχει «έλλειμμα» σοφίας. Θα τολμούσαμε να πούμε ότι οι κατοικούντες στο κέντρο και κυρίως οι έχοντες σημαντική εξουσία ζουν σε μία "γυάλα" ψευδαισθήσεων (δηλ. η γνώση που απορρέει από τη συμμετοχή τους στα κέντρα αποφάσεων, ότι τους καθιστά και αυτομάτως «σοφούς» ή «αυθεντίες»), όπου όταν πραγματικά αφουγκράζονται το λαό της περιφέρειας και της υπαίθρου, τότε απρόσμενα συνειδητοποιούν κάποιο «έλλειμμα» της σοφίας τους.

Μήπως θα μπορούσαμε λοιπόν, καθιερώνοντας μια διαδικασία ισότιμου και συστηματικού διαλόγου, αλληλεπίδρασης και αλληλοτροφοδότησης του κέντρου και της περιφέρειας να καλύψουμε τα αντίστοιχα «ελλείμματα» και των δύο;

Πρόταση
Προς ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης των Περιφερειών
βασισμένο στην αξιοποίηση του συλλογικού κεφαλαίου εμπειρίας και γνώσης
---ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ—Δημιουργίας Κέντρων εξ αποστάσεως επαγγελματικής κατάρτισης
και Δια βίου Μάθησης ή Συντονιστικά Κέντρα Δημιουργίας Συλλογικού Κεφαλαίου Γνώσης

Ανάλυση προβλήματος


-Το επείγον πρόταγμα της Σύγχρονης Ελλάδας μέσα σε ένα έντονα παγκοσμιοποιημένο και ανταγωνιστικό γίγνεσθαι, είναι η ισόρροπη, ισότιμη και δημοκρατική ανάπτυξη μεταξύ κέντρου και περιφερειών, ιδιαίτερα των ασθενέστερων λόγω συνθηκών (παραμεθόριες, νησιωτικές κλπ).

-Ένα δεύτερο δεδομένο είναι ότι η γνώση-πληροφόρηση στις σημερινές συνθήκες είναι εξουσία. Η εμβάθυνση και διάχυση της Δημοκρατίας η οποία μπορεί να υλοποιηθεί μόνο μέσω της αποκέντρωσης και την ουσιαστική μεταβίβαση εξουσιών, δεν μπορεί να ολοκληρωθεί εάν δεν αποκεντρωθεί-διαχυθεί η γνώση. Και είναι γνωστό ότι η περιφέρεια υστερεί σημαντικά σε εκπαιδευτικές δυνατότητες και ευκαιρίες σε σχέση με το Κέντρο.

-Ένα άλλο δεδομένο είναι η "έλλειψη" (λόγω της υπερσυγκέντρωσης στο κέντρο) στελεχιακού δυναμικού σε όλο το φάσμα της παραγωγής και ιδιαίτερα σε ειδικευμένο και άρτια καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό. Επίσης λόγω του πυρηνοκεντρικού συστήματός μας, τα σημαντικότερα έργα-projects (δημόσια ή ιδιωτικά) υλοποιούνται από στελέχη του κέντρου με συνέπεια τον συνεχή εμπλουτισμό τους σε εμπειρίες και την αναβάθμισή τους σε αντιδιαστολή με τα στελέχη της περιφέρειας που κατά κανόνα έχουν φθίνουσα πορεία.

-Ένα ακόμη δεδομένο είναι ότι λόγω της απόστασης από ιδιαίτερα μεγάλα αστικά κέντρα, το "περιορισμένο" περιβάλλον (αγοράς, κοινωνίας, πολιτισμού, ψυχαγωγίας) δημιουργεί έλλειμμα εμπειριών, κατά συνέπεια "κλειστές" κοινωνίες με όλα τα συνεπακόλουθα (αγκυλωμένη νοοτροπία, δυσκολίες στην ενσωμάτωση κάθε τι νέου κλπ).

-Τέλος θα ήθελα να επισημάνω ότι το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, εφόσον εντάσσεται στο παραπάνω περιγραφόμενο πλαίσιο, παρά την αρχική τόνωση που έδωσε σε όλη την περιοχή, η ανταγωνιστικότητά του (παρά τις όποιες φιλότιμες προσπάθειες) είναι διαρκώς μειούμενη, ειδικά αν το συνδυάσουμε με το πάγιο πρόβλημα του ελληνικού πανεπιστημίου, της σύνδεσής του με την παραγωγή (με μία όμως απαραίτητη προϋπόθεση: της προηγούμενης ουσιαστικής σύνδεσής του με την κοινωνία!).

-Όλα τα παραπάνω έχουν οδηγήσει σε απομόνωση της Περιφέρειας μας (και άλλων περιφερειών με ανάλογες συνθήκες), με συνακόλουθες συνέπειες στην οικονομική ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα, την απασχόληση, την πληροφόρηση αλλά και γενικότερα στη μόρφωση, την καλλιέργεια και την εξέλιξη της κοινωνίας.

Η προσέγγιση της λύσης είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη και απαιτεί μακρόπνοο σχεδιασμό, μιας και εμπλέκονται η πολιτική βούληση, η οικονομία, η παιδεία, το περιβάλλον, η κοινωνία, οι πολίτες.

Παρακάτω όμως τολμούμε να καταθέσουμε μια τεχνοκρατική και πρακτικά άμεσα εφαρμόσιμη λύση δημιουργίας μαθησιακών δυνατοτήτων, που όμως έχει έντονα δημοκρατικές προεκτάσεις και μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για την γενικότερη άρση των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών της χώρας μας και παράλληλα να αλληλοτροφοδοτήσει το σχεδιασμό για την ανάπτυξη των περιφερειών της ΕΕ γενικότερα.

ΠΡΟΤΑΣΗ:Δημιουργία Κέντρων Εξ αποστάσεως επαγγελματικής Κατάρτισης και Δια Βίου μάθησης ή Συντονιστικά Κέντρα Δημιουργίας Συλλογικού Κεφαλαίου Γνώσης.Ένα (τουλάχιστον) κέντρο σε κάθε Περιφέρεια και μιας η πρόταση προέρχεται από τη Θράκη προτείνουμε τη Δημιουργία του Κέντρου της Θράκης να έχει συντονιστικό χαρακτήρα όλων των Κέντρων, σε αντιστοιχία με το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Πάτρας, αλλά επικεντρωμένο στην επαγγελματική κατάρτιση, την επιμόρφωση, την κοινωνική μόρφωση και γενικά τη Δια βίου Μάθηση. Θα πρόκειται για ένα «ζωντανό» οργανισμό που θα ενώνει όλους και θα συντονίζει τη δημιουργία του συλλογικού «κεφαλαίου» γνώσης στο οποίο θα έχουν πρόσβαση όλοι (ισότιμη αμφίδρομη σχέση).

Ανάλυση-Επιπτώσεις:


Καταρχήν στο όλο εγχείρημα πρέπει να εμπλακούν όλοι οι τοπικοί φορείς (Περιφέρεια, Νομαρχίες, Δήμοι, Πανεπιστήμιο, Επαγγελματικά επιμελητήρια, Επιστημονικοί φορείς, Συνδικαλιστικοί φορείς, Κοινωνικοί, Εργασιακοί, Πολιτιστικοί κλπ) δημιουργώντας έτσι ένα πλέγμα επικοινωνίας και αλληλοτροφοδότησης.

Ακόμη σε συνέχεια της δηλωμένης πολιτικής βούλησης, δηλ. να δημιουργηθούν Ινστιτούτα Δια βίου Κατάρτισης σε κάθε πανεπιστήμιο, θα ήταν χρήσιμο τα τυχόν υφιστάμενα πανεπιστήμια σε κάθε Περιφέρεια να συνδεθούν άμεσα με τα Κέντρα που προτείνουμε ειδικά σε θέματα επαγγελματικής κατάρτισης που απαιτούν επιστημονικό υπόβαθρο συνεργαζόμενα με τους ανάλογους επιστημονικούς-επαγγελματικούς φορείς.



Παράδειγμα:το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο σε συνεργασία με το ΤΕΕ (Τεχνικό Επιμελητήριο) και την ΕΜΔΥΔΑΣ (Μηχανικοί του Δημοσίου) Θράκης (εμπλέκοντας βέβαια στο διάλογο-διαβούλευση την τοπική κοινωνία και άλλους φορείς επιστημονικούς, ερευνητικούς, επαγγελματικούς ) να καταρτίζουν σύμφωνα με τις ανάγκες και προτεραιότητες της τοπικής κοινωνίας προγράμματα κατάρτισης που θα υλοποιούνται μέσω του προτεινόμενου Κέντρου για μηχανικούς της Περιφέρειας ΑΜ-Θ. Αυτό θα έχει πολλαπλά οφέλη, όπως:
α)να αφουγκράζεται (μέσα από τη συνεχή αλληλοτροφοδότηση) το Πανεπιστήμιο τις πραγματικές ανάγκες του τόπου, σε συνδυασμό με τις νέες αναπτυξιακές τάσεις, προβαίνοντας παράλληλα και σε αναδιοργάνωση των βασικών του σπουδών ή να διοργανώνει ανάλογα ερευνητικά με τη συμμετοχή τοπικών φορέων
β)να παρέχει αξιόπιστα προγράμματα κατάρτισης σε μηχανικούς της Περιφέρειας αλλά και σε οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο σε όλη την Ελλάδα (μιας και το επιτρέπει η τεχνολογία), ενισχύοντας έτσι το κύρος και τη φήμη του στην ελληνική και την ευρύτερη αγορά
γ) οι μηχανικοί της Περιφέρειας να έχουν άμεση υποστήριξη σε κατάρτιση και να μπορούν έτσι να εξελίσσονται ανάλογα με στελέχη του κέντρου
δ) ισχυρό και ανταγωνιστικό Πανεπιστήμιο (όχι όμως βασισμένο στους ψυχρούς κανόνες της αγοράς, αλλά στις ουσιαστικές ανάγκες της κοινωνίας) που θα δίνει σταθερή και συνεχώς αυξανόμενη ώθηση στην τοπική οικονομία και κοινωνία κλπ.
Επίσης ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο στην όλη διαδικασία διαλόγου και αλληλοτροφοδότησης που θα προκύψει από το όλο εγχείρημα είναι ότι μπορούν (και πρέπει) να εμπλακούν σ’ αυτό οι έλληνες ομογενείς σε όποιο σημείο της γης και να βρίσκονται. Έτσι η διαβούλευση μέσα από εμπειρικά θέματα θα προκαλέσει μιας πρώτης τάξης επικοινωνία του ελληνικού δυναμικού σε όλο τον κόσμο που μένει ανενεργό.
Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι η ουσία ενός τέτοιου εγχειρήματος είναι να εμπλέξει καταρχήν το σύνολο των τοπικών φορέων σε μια διαρκή διαδικασία διαλόγου, μάθησης, αναζήτησης, εγρήγορσης και ανάπτυξης, προσδίδοντας έτσι οντότητα στην έννοια της περιφέρειας καταρχήν και καταπολεμώντας διαχρονικά τις ανισότητες που υπάρχουν. Επίσης σε μια διαδικασία συνεχούς διαλόγου και αλληλοτροφοδότησης σε διάφορα επίπεδα (μεταξύ των πολιτών, μεταξύ των περιφερειών, μεταξύ των φορέων, με την ομογένεια κα). Τίθενται έτσι οι βάσεις για την δημοκρατική ενεργή συμμετοχή όλων, προκειμένου όλοι μαζί να ενώσουν τις δυνάμεις τους σ’ ένα νέο κεφάλαιο συλλογικής γνώσης, το οποίο θα οδηγήσει σε ένα πραγματικά νέο αναπτυξιακό μοντέλο.

Επίλογος


Η τεχνολογία ως γνωστόν υπάρχει. Οι δυνατότητες επίσης. Αυτό που χρειάζεται είναι η έμπρακτη πολιτική βούληση. Και επειδή η «Δημοκρατία της Γνώσης» προϋποθέτει αμέριστη στήριξη και συναίνεση της πολιτικής ηγεσίας στο να απολέσει σημαντικό μέρος της πυρηνοκεντρικής εξουσίας της, προκειμένου να χειραφετηθούν πραγματικά οι τοπικές κοινωνίες, που θεωρούμε ότι είναι η πραγματική πρόκληση για το μέλλον της χώρας μας.

Πέμπτη 29 Απριλίου 2010

Ζητείται Ελπίς

Μπορεί ένας άνθρωπος να αλλάξει τους άλλους, εάν δεν μπορεί να αλλάξει τον εαυτό του; Μπορεί ένα κόμμα να εξυγιάνει και να αλλάξει το σύστημα όταν δεν μπορεί να εξυγιάνει τον εαυτό του; Μπορεί μια κοινωνία να αλλάξει την πορεία της χώρας όταν η ίδια θεωρώντας τα όλα δεδομένα, δεν έχει την απαραίτητη εκείνη σοφία που θα τη βοηθήσει να κάνει την υπέρβασή της; Από πού λοιπόν θα «γεννηθεί» η ελπίδα;

Πριν από καιρό έγραφα «όλα οδηγούν σε ένα αδιέξοδο, που μάλλον είναι το όριο της σημερινής μας αντίληψης. Για να άρουμε λοιπόν το αδιέξοδο πρέπει να κάνουμε επανάσταση των αντιλήψεών μας».

Η σημερινή οικονομική κρίση μπορεί να οδηγήσει σ’ αυτή τη ζητούμενη επανάσταση; Μάλλον όχι, γιατί με τη συμβατική σημερινή πραγματιστική λογική, κάτι ανατρέπεται από κάτι άλλο, μόνο όταν υπάρχει απτό συμφέρον δηλ. υλικό αντίκρισμα.

Μπορεί όμως (εξ αντανακλάσεως) η κρίση να αποτελέσει το ερέθισμα για την κινητοποίηση – συσπείρωση των δυνάμεων εκείνων που θα πρωτοστατήσουν στη δημιουργία του ζητούμενου κινήματος.

Το ζήτημα είναι εάν υπάρχουν αυτές οι δυνάμεις και με ποιο τρόπο θα συνδεθούν, θα συντονιστούν για να «χτίσουν» το κίνημα.

Οι δυνάμεις υπάρχουν, αλλά δεν είναι συγκροτημένες. Δεν βρίσκονται σε ένα ενιαίο τόπο, «χώρο», θεσμό κτλ. Υπάρχουν, αλλά είναι διάσπαρτες εδώ και εκεί. Και τι είναι αυτό που τις συνδέει; Είναι οι βασικές αρχές του πολιτισμού μας. Δικαιοσύνη, αξιοσύνη, ανθρωπιά. Και από αυτά βγαίνει μια δύναμη, η δύναμη της γνήσιας δημιουργίας. Της δημιουργίας που δεν βάζει σαν πρωταρχικό σκοπό το κέρδος, αλλά την εσωτερική ικανοποίηση του κάθε ανθρώπου, που στο τέλος λέει «Τα κατάφερα!».

Παρά τις ανυπέρβλητες δυσκολίες, που δείχνουν ότι είναι ακατόρθωτο, ο άνθρωπος υπερβαίνει τον εαυτό του, τα καταφέρνει και νοιώθει την αρμονία, την πραγματική χαρά της δημιουργίας.

Τώρα πως θα «βρεθούν» αυτές οι δυνάμεις; Ακόμα και να «βρεθούν» πως θα συνδεθούν; Ποια δομή, δίκτυο, φορέα κλπ θα φτιάξουν, που θα αποτελέσει τη βάση του νέου κινήματος;

Πιθανόν μια δήλωση του ηγέτη του Κόμματος του Κογκρέσου της Ινδίας, Ραούλ Γκάντι «Θα καταστρέψω το σύστημα που με δημιούργησε», να είναι το κλειδί της απάντησης. Ο ηγέτης που θα έχει τα κότσια να το κάνει, θα ενώσει όλες αυτές τις δημιουργικές δυνάμεις. Γιατί η γνήσια δημιουργία επιτυγχάνεται μόνο με την «καταστροφή» των ισχυουσών συμβάσεων, αγκυλώσεων, αντιλήψεων, που είναι τα αίτια του αδιεξόδου και τα «εμπόδια» της λύσης. Είναι ίσως αυτό που ο Μίμης Ανδρουλάκης ονομάζει «δημιουργική καταστροφή». Αυτό εν τέλει ελπίζω να πράξει ο Γιώργος Παπανδρέου, όσο δύσκολο, επίπονο, απίστευτο ή ακατόρθωτο κι αν φαίνεται. Μόνο έτσι θα δημιουργήσει ένα νέο λαϊκό κίνημα που θα «σαρώσει» το καταρρέον σύστημα για να χτίσει το «Αύριο». Αν δεν το καταφέρει ο Γιώργος, φοβάμαι ότι θα περάσουν πολλά χρόνια, για να έχουμε ξανά αυτήν την ευκαιρία. Και τότε η καταστροφή θα είναι ίσως μη αναστρέψιμη. Ίδωμεν…

Τρίτη 23 Μαρτίου 2010

Ήρθε η ώρα της Επανάστασης;

"Όταν αποφασίσαμε να κάμομε την επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα, ούτε πως δεν έχομε άρματα, ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις, ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε "Πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιτοκάραβα βατσέλα", αλλά ως μία βροχή, έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και οι κληρικοί, και οι προεστοί, και οι καπεταναίοι, και οι πεπαιδευμένοι, και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό, και εκάμαμε την Επανάσταση".

(μέρος του λόγου που εκφώνησε ο Θ. Κολοκοτρώνης στην Πνύκα)

Ήρθε η σειρά μας! Έρχεται η "βροχή"...

Μπορούμε να αλλάξουμε;

Η αλλαγή θα αρχίσει από τη στιγμή που
1ον Αναγνωρίσουμε το πρόβλημα και
2ον Αποφασίσουμε όλοι μαζί (ή τουλάχιστον αρκετοί) να αλλάξουμε τη "μοίρα" μας.
Από την εμπειρία μου διατείνομαι ότι "εντέχνως" μας εμποδίζουν να αναγνωρίσουμε σφαιρικά το υφιστάμενο πρόβλημα. Όλοι αντιλαμβανόμαστε κάποια προβλήματα από τα βιώματά μας, αλλά (συνήθως) δεν μπορούμε να τα συνδέσουμε όλα μαζί, έτσι ώστε να έχουμε συνολική εικόνα για τα πραγματικά αίτια.
Από τα δικά μου βιώματα (έζησα σε διάφορες πόλεις, Δ.Δ, συνδικαλισμός, πολιτική κ.α) αντιλήφθηκα ότι κύριο εργαλείο του συστήματος είναι ένα δίκτυο ξεπουλημένων (για διάφορους λόγους ο καθένας), που λειτουργεί σαν ένα φεουδαρχικό σύστημα. Ένα κύριο χαρακτηριστικό του φεουδαρχισμού αλλά και του συστήματός μας είναι ότι θεωρεί τον πολίτη ως αντικείμενο και όχι ως υποκείμενο. Ένα δεύτερο είναι η αλληλοδιαπλοκή των κύριων παραγόντων του.
Προσπαθούμε λοιπόν να λύσουμε ένα πρόβλημα (π.χ. Δημόσια Διοίκηση). Δεν θα μπορέσουμε να τα καταφέρουμε διότι το κάθε πρόβλημα αλληλοδιαπλέκεται με άλλα προβλήματα που αντίστοιχα κι αυτά αλληλοδιαπλέκονται με άλλα προβλήματα (π.χ. συνδικαλισμός, διαφθορά, αδιαφάνεια κ.α.). Εκτιμώ δηλ. ότι η προσέγγιση του φεουδαρχισμού είναι πολύ κοντά στη σημερινή πραγματικότητα, η οποία "θολώνει" την αντίληψή μας.
Με αυτή την έννοια προσπαθώ καταρχήν να συνεισφέρω στο 1ο, δηλ. στην αναγνώριση του προβλήματος και γενικότερα της υφιστάμενης κατάστασης.
Όσον αφορά το 2ο (αφού δεχτούμε ότι ισχύει το πρώτο) εκτιμώ ότι με κάποιο τρόπο θα πρέπει να σηματοδοτηθεί το "εναρκτήριο λάκτισμα" της ριζικής αλλαγής. Αυτό είναι βέβαια κυρίως ευθύνη των πολιτικών ή αυτών που θα ηγηθούν. Επειδή όμως προσωπικά πιστεύω ότι δεν χρειαζόμαστε κάποια συνηθισμένη αλλαγή ή βελτίωση, αλλά ριζική αναγέννηση, θέλοντας να συνεισφέρω προς αυτή την κατεύθυνση προτείνω συνολική αντιμετώπιση της κατάστασης και όχι αποσπασματική που συνήθως γίνεται.
Το υφιστάμενο παρασιτικό σύστημα λέει "βολέψου εσύ (όπως μπορείς με μίζες, με "ξύσιμο" κλπ) και μη με ενοχλείς και έτσι δεν θα σε ενοχλώ και εγώ". Μ' αυτή την έννοια η κήρυξη πολέμου κατά του συστήματος, είναι και κατά του βολέματός μας και της αφασίας μας! Εννοείται δηλ. ότι όλοι έχουμε ευθύνες (διαφορετικού βέβαια βαθμού π.χ. ένας πολιτικός με ένα εργαζόμενο), όμως επιμένω ότι το σύστημα μας εμποδίζει με πολλούς τρόπους να δούμε συνολικά το πρόβλημα.
Οι πιο πολλοί λένε ότι για να αλλάξουν τα πράγματα, οι αντιλήψεις κλπ, χρειάζονται πολλά πολλά χρόνια. Στο αν οι ζητούμενες "βαθιές" αλλαγές (στις αντιλήψεις μας μέσω παιδείας κλπ) απαιτούν πολύ χρόνο, έχω μια ένσταση! Σίγουρα το να εμπεδωθούν κάποια πράγματα πιθανόν να χριαστεί ένα μεγάλο διάστημα. Όμως πιστεύω ότι το κρίσιμο δεν είναι το τέλος αυτού του διαστήματος, αλλά η αρχή!
Διότι αν, όπως είπαμε, συναποφασίσουμε όλοι μαζί (επιτέλους!) ότι θέλουμε να αλλάξουμε και να γίνουμε ένα πραγματικά δίκαιο κράτος ισονομίας, ισοπολιτείας και αξιών, το σημαντικό δεν είναι πόσο χρόνο θα χρειαστούμε για να το πετύχουμε, αλλά το ότι συνειδητά το επιλέξαμε και ως συμμέτοχοι και συνυπεύθυνοι όλοι αγωνιζόμαστε, ο καθένας από το μετερίζι του και τις δυνάμεις του να το φέρουμε εις πέρας.
Μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει αυτό. Το ΠΑΣΟΚ υπό τον Παπανδρέου ισχυρίζεται ότι προσπαθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Όμως εμένα δεν μου αρκεί αυτό. Το όποιο εγχείρημα (αν υποθέσουμε ότι υπάρχει η βούληση) δεν έχει καμιά ελπίδα εάν δεν το υιοθετήσει και συμμετέχει ενεργά ο ίδιος ο λαός. Και μάλιστα να το κάνει με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι και ο λαός συνδημιουργός αυτής της αλλαγής. Αυτό προσπαθώ να "περάσω" εμμέσως σ' αυτούς που έχουν την κύρια ευθύνη. Ότι αν δεν πιστέψει ο λαός ότι η αλλαγή αυτή θα είναι ριζική και ότι έτσι θα αξίζει τον κόπο και τις θυσίες, δεν θα συμμετέχει ουσιαστικά.

Τετάρτη 17 Μαρτίου 2010

Διάλυση του Φεουδαρχικού Κράτους

Με αφορμή το άρθρο του Αλέκου Παπαδόπουλου στην Καθημερινή στις 14-3-10 με τίτλο «Παρακαμπτήριοι δρόμοι» γράφω κάποια πράγματα που ήθελα από καιρό να εκφράσω. Μάλιστα επειδή ειδικά με το ζήτημα της Δημόσιας Διοίκησης (Δ.Δ.) η άποψή μου είναι ριζικά αντίθετη, νομίζω ότι έχει νόημα ο διάλογος πάνω στο σοβαρότερο ίσως θέμα της σημερινής κρίσιμης συγκυρίας.
Στην σημερινή τραγική κατάσταση που βιώνουμε ως χώρα, σχεδόν όλοι συμφωνούμε ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο. Σε ένα πόλεμο όμως πρέπει να ξέρουμε δυο βασικά πράγματα: α)τι πολεμάμε και β)τι θα γίνει μετά. Όλα αυτά συνδέονται άμεσα με την αγωνία της κοινωνίας για το αν θα πιάσουν τόπο οι θυσίες του λαού.
Ας δούμε λοιπόν πρώτα τι πολεμάμε. Υποτίθεται ότι βρισκόμαστε σε μια χώρα της «ανεπτυγμένης» δύσης και το υφιστάμενο σύστημα είναι το καπιταλιστικό, της αγοράς, του ανταγωνισμού κλπ. Εδώ βρίσκεται ένας τεράστιος μύθος-παραπλάνηση! Το σύστημά μας προσιδιάζει περισσότερο σε φεουδαρχικό, παρά σε καπιταλιστικό! (δηλ. ακόμη χειρότερο απ’ αυτό που νομίζουμε)
Πως προκύπτει αυτό; Μα από αυτά που επικρατούν, δηλαδή η αναξιοκρατία (το γνωστό «οι φελλοί επιπλέουν»), η διαφθορά (βλ. SIEMENS, φαρμακοβιομηχανίες, «φακελάκια» στην Υγεία, Εφορίες, Πολεοδομίες), οι υπόγειες-αφανείς και αδιαφανείς αλληλεξαρτήσεις (βλ. σχέσεις κράτους-εκκλησίας στην περίπτωση βατοπεδίου, ή πολιτικών με επιχειρηματίες-εργολάβους, κομματοκρατία παντού, τα γνωστά «κονέ» ), ο παρασιτισμός (βλ. «τάϊσμα» δημοσιογράφων για αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης, επίσης η γενική ατιμωρησία των συντελεστών του συστήματος) το Μεγάλο Φαγοπότι των επιτήδειων που αποκαλύπτεται όλο και πιο πολύ και εν τέλει η σαπίλα που όλοι νοιώθουμε ότι έχει απλωθεί παντού στη χώρα!
Στο ίδιο διαβρωμένο πλαίσιο εντάσσεται φυσικά και η Δημόσια Διοίκηση. Εάν υποθέσουμε ότι αύριο αποκτούμε μια σύγχρονη Δ.Δ. (όπως συμβαίνει στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες) τότε δεν θα είχαμε φοροδιαφυγή, εισφοροδιαφυγή, λαθρεμπόριο καυσίμων, καρτέλ τραπεζών, καρτέλ εμπορίου, καρτέλ φαρμακοβιομηχανιών, καρτέλ μέσων ενημέρωσης κλπ. Όλοι αυτοί οι πόροι είναι τεράστιοι και τους νέμονται κάποιοι συγκεκριμένοι εδώ και πολλά-πολλά χρόνια!!!
Εδώ και χρόνια δηλαδή υπάρχει η βούληση (από αυτούς που τρώνε την περιουσία του λαού) να μην υπάρξει ισχυρή, ανεξάρτητη και σύγχρονη Δ.Δ. γιατί έτσι θα διασφαλιζόταν το Δημόσιο Συμφέρον και αυτοί θα έχαναν τα κλεμμένα τους!!! Εάν αυτοί μέχρι σήμερα καταφέρνουν με τον α ή το β τρόπο να επιβάλλουν τη βούλησή τους για ξεχαρβαλωμένη Δ.Δ., ε! τότε έχουμε ή δεν έχουμε φεουδαρχικό κράτος;
Η λύση είναι ξεκάθαρη: Κήρυξη πολέμου κατά του υφιστάμενου σάπιου-παρασιτικού και άδικου φεουδαρχικού Κράτους και φυσικά όσων πιστά το υπηρετούν. Είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για οποιαδήποτε ριζική αλλαγή στη χώρα μας. και χτίσιμο από την αρχή ενός Κράτους βασισμένο στις πανανθρώπινες αρχές δικαιοσύνης, ισονομίας, ισοπολιτείας και κατ' επέκταση μιας σύγχρονης, ανεξάρτητης και αδιάφθορης Δημόσιας Διοίκησης. Μια Δημόσια Διοίκηση που θα διασφαλίζει (επιτέλους!) το Δημόσιο Συμφέρον! Να καταστεί ως κυρίαρχο παράδειγμα η αξιοκρατία και η προσφορά του καθενός. Αυτός που αγωνίζεται αξιοποιείται και προοδεύει.
Τα διάφορα φτιασιδώματα του παρελθόντος έδειξαν ότι εάν δεν υπάρξει ξεκάθαρη πολιτική βούληση, η όποια προσπάθεια επιδεινώνει την κατάσταση. Γι αυτό διαφωνώ κάθετα με παρακαμπτήριους ή διάφορα μπαλώματα. Εξάλλου αυτό μου υπαγορεύει και η σοσιαλιστική μου συνείδηση: ή αγωνιζόμαστε όλοι μαζί και αλλάζουμε ριζικά πορεία ή συνεχίζουμε το διαβρωμένο κατήφορο της παρελθούσης διακυβέρνησης!

«Επανάσταση Αντιλήψεων-Προς μια νέα Συλλογική Συνείδηση»

Η επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ αλλά και ο επαναπροσδιορισμός της Νέας Αριστεράς, προϋποθέτει τον επαναπροσδιορισμό της ανθρώπινης αντίληψης! Κάθε μέρα συνειδητοποιούμε όλο και περισσότερο ότι όλα συγκλίνουν σε ένα τεράστιο αδιέξοδο, το οποίο όμως, είναι μάλλον το "όριο" της σημερινής μας αντίληψης. Παράλληλα διάφορες επιστήμες (αστροφυσική, βιολογία κα) κάνουν λόγο ολοένα και πιο πολύ για "ψυχή", "αγάπη" κλπ.

Προσέξτε λοιπόν τις καταπληκτικές εκπομπές "Το Σύμπαν που αγάπησα" των κ.κ. Δανέζη και Θεοδοσίου στην ΕΤ 3. Σύμφωνα λοιπόν με τους δύο κορυφαίους αστροφυσικούς, ο άνθρωπος βρίσκεται σε ένα πολύ σημαντικό μεταβατικό στάδιο: από το ισχύον του «φαίνεσθαι», του υλισμού και του ατομικισμού σε αυτό του «είναι», της ουσίας και του συλλογικού.

Το "παράδοξο" όμως είναι ότι ισχυρίζονται, πως το κλειδί για τη μετάβαση αυτή είναι πιθανότατα η αγάπη! Με κατέπληξε λοιπόν το βιβλίο τους «Το Μέλλον του Παρελθόντος μας» στο οποίο μας δείχνουν το δρόμο για τη ριζική αναγέννηση του πολιτισμού μας, της κοινωνίας, του ανθρώπου. Ένα βιβλίο που πραγματικά μας οδηγεί στην επανάσταση των αντιλήψεών μας! Το ίδιο ακριβώς διαπίστωσα (και φυσικά εντυπωσιάστηκα) και στο βιβλίο «Το Δέντρο της Γνώσης» των διάσημων Χιλιανών Βιολόγων Maturana και Varela.

Τι διαπιστώνουμε λοιπόν με απλά λόγια;
Ότι το σημερινό μοντέλο ανάπτυξης και εξέλιξης του ανθρώπου έχει σχεδόν εξαντλήσει τις δυνατότητές του και ως εκ τούτου οδηγούμαστε (αργά ή γρήγορα) σε ένα νέο μοντέλο. Κατά την άποψή μου από το ανταγωνιστικό-απάνθρωπο σ’ αυτό της αλληλεγγύης και του πανανθρωπισμού.
Ετοιμαζόμαστε λοιπόν να βγούμε από τη σπηλιά του Πλάτωνα και να αντικρίσουμε μια άλλη αλήθεια, μια άλλη πραγματικότητα.
Ετοιμαζόμαστε να «σπάσουμε» τις ισχύουσες συμβάσεις και να εισέλθουμε σε ένα νέο πλαίσιο αρχών.Στην επανάσταση αυτή των αντιλήψεων φυσικά τον πρώτο λόγο θα πρέπει να τον έχει η Αριστερά, διότι έχει κοινούς μ’ αυτή την αντίληψη στόχους, δηλ. τη ριζοσπαστική αλλαγή της κοινωνίας προς όφελος του λαού. Για να την προσεγγίσει όμως θα πρέπει με θαρραλέο τρόπο να θέσει στο επίκεντρο τον άνθρωπο και όχι τις παραγωγικές-οικονομικές κλπ σχέσεις, όπως είναι σήμερα.

Θα πρέπει δηλ. να αποτινάξει οριστικά τη «φιλοσοφία» της Αγοράς και του άκρατου ανταγωνισμού και ατομικισμού και να την αντικαταστήσει με μια νέα φιλοσοφία, αυτή της συλλογικότητας, της αλληλεγγύης, της προσφοράς, του συναγωνισμού και των ανθρωπιστικών αρχών.

Για να είναι σε θέση λοιπόν η Αριστερά να θέσει τις βάσεις αυτού του νέου μοντέλου, επιβάλλεται να ξαναμελετήσει την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, τα ζητήματα που έθεσε ο Χριστός (που εκτός των άλλων, ήταν ίσως ο μεγαλύτερος επαναστάτης αντιλήψεων), αλλά και τη σύγχρονη διανόηση και φιλοσοφία.
Το σημερινό λοιπόν έλλειμμα της Αριστεράς, οφείλεται κατά την ταπεινή μου γνώμη, στο ότι προσπαθεί να προσεγγίσει το νέο που «έρχεται» με παλιές αντιλήψεις. Εγκλωβισμένη δηλ. στις ισχύουσες συμβάσεις και στο ισχύον πλαίσιο, αδυνατεί να αντιληφθεί τη νέα πραγματικότητα και συνεπώς να αναδείξει το νέο όραμα.
Αντίστοιχα το ΠΑΣΟΚ αναρωτιέται γιατί δεν μπορεί να πείσει τον κόσμο με μια τόσο κακή Δεξιά Κυβέρνηση. Μάλιστα ένα μεγάλο μέρος πίστευε ότι αν άλλαζε ηγέτη, θα κατάφερνε να πείσει τους πολίτες.

Το ζητούμενο όμως δεν είναι ο ηγέτης που θα καταφέρει να πείσει τους ψηφοφόρους για να πάρει την εξουσία, αλλά ο ηγέτης που θα καταφέρει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την επανάσταση των αντιλήψεών μας.

Εκείνος δηλ. ο ηγέτης που με την ιδιότητα κυρίως του παιδαγωγού (και όχι του «μεγάλου» και «επικοινωνιακού» ηγέτη) θα καταφέρει αφενός να πείσει τους πολίτες ότι η επανάσταση αντιλήψεων είναι η μόνη διέξοδος διαφυγής και αφετέρου να τους οδηγήσει βήμα-βήμα στην ανατροπή.
Θα ήθελα λοιπόν να μοιραστώ μαζί σας μια προσωπική διαπίστωση, που ενώ δεν φαίνεται να έχει άμεση σχέση με την επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ, νομίζω ότι μπορεί να συμβάλλει στον γενικότερο προβληματισμό.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’80 και ενώ ήμουν ακόμη στο σχολείο (γύρω στα 16), διάβασα σε ένα άρθρο του Βήματος την παρουσίαση μια μελέτης, η οποία έλεγε περίπου, ότι τα ελληνόπουλα μπαίνουν στο σχολείο έξυπνα και βγαίνουν «βόδια». Όντας ακόμη μαθητής και μάλιστα από τους καταπιεσμένους, μου έκανε μεγάλη εντύπωση η παραπάνω διαπίστωση. Πως γίνεται το σχολείο να έχει μικρή ή σχεδόν καμία θετική επίδραση στην εξέλιξη των παιδιών, στην ανάπτυξη δηλ. των αυριανών πολιτών;

Βέβαια όπως προείπα ήμουν καταπιεσμένος από το εκπαιδευτικό σύστημα με την έννοια ότι αισθανόμουν διαρκώς ως διεκπεραιωτής-παπαγάλος ενάντια στις αναζητήσεις μου, τη δημιουργικότητα και τη φαντασία μου. Θα θυμάστε βέβαια όλοι ότι μας καλλιεργούσαν τον αποκλεισμό του «γιατί;» και γενικά κάθε απορίας.

Ο προβληματισμός αυτός εξακολουθούσε να με βασανίζει για πολλά χρόνια μέχρι που πρόσφατα μια έκλαμψη (μετά βέβαια από πολύ διάβασμα και προσωπική αναζήτηση), νομίζω ότι μου αποκάλυψε το πρόβλημα.

Τα τελευταία λοιπόν χρόνια κατέληξα ότι η πραγματική δύναμη του ανθρώπου βρίσκεται στη συλλογική δύναμη. Όσο περιορίζεται η συλλογικότητα τόσο περιορίζονται οι ατομικές δυνατότητες, ενώ όσο αναπτύσσεται τόσο πολλαπλασιάζονται οι ατομικές. Για να το αντιληφθούμε όμως αυτό θα πρέπει να δεχτούμε ότι το όλον εμπεριέχεται μέσα μας και ταυτόχρονα ότι όλοι μας είμαστε μέρος του όλου. Αυτό βέβαια ισχυρίζεται και η Αστροφυσική δια των κ.κ. Δανέζη και Θεοδοσίου (βλ. ολογραφικό σύμπαν).

Μια μέρα λοιπόν άρχισα να αναπλάθω το παρελθόν μου. Πως ήμουν πριν πάω στο σχολείο όταν παίζαμε στις τότε αλάνες. Τότε λοιπόν θυμήθηκα ότι όταν γύριζα στο σπίτι καταϊδρωμένος και κουρασμένος, αλλά χορτασμένος από παιχνίδι σκεφτόμουνα τον εαυτό μου ως αναπόσπαστο κομμάτι μιας οντότητας, αυτής των συνομήλικων φίλων μου. Παίζαμε, μαλώναμε, αγαπιόμαστε, το σημαντικότερο όμως ήταν το αίσθημα της οντότητας, του συνόλου και η αέναη αλληλεπίδρασή μας.

Όταν λοιπόν πήγαμε στο σχολείο, ξαφνικά σαν να χωριστήκαμε. Σαν να διασπαστήκαμε. Άρχισε συστηματικά να αποκόπτεται οποιαδήποτε ουσιαστική αλληλεπίδρασή μας. Εκεί πλέον δεν ήμασταν καμιά οντότητα, αλλά ένα σύνολο ξεχωριστών ατόμων. Σαν να μπήκαμε σε εκείνες τις ατομικές – κλειστές νεροτσουλήθρες (βλ. Waterland κα) και χωρίς να «βλέπουμε» τους άλλους, κάναμε τη δική μας μοναχική μας διαδρομή. Ξεκίνησε έτσι ένας φαύλος κύκλος εγωισμού, φόβου, εσωστρέφειας, αλαζονείας και πάλι εγωισμού μπρος στη μοναχικότητα της πορείας μας.
Και όσο πιο μεγάλη ήταν η διαδρομή (πανεπιστήμιο, μεταπτυχιακά κλπ) τόσο πιο πολύ μεγάλωνε η κλειστότητα και επομένως ο εγωισμός, ο φόβος κλπ. Φτάνουμε λοιπόν στο σήμερα όπου διαπιστώνουμε ότι ο καθένας μας δεν διαλέγεται με το συνάνθρωπό του μέσα από την ψυχή του, αλλά ο καθένας είναι ήδη κατασταλαγμένος, δηλ. οι προσωπικές μας απόψεις είναι με απόλυτο τρόπο τελικές και επομένως δεν έχει σημασία η οποιαδήποτε αλληλεπίδραση. Ο καθένας «μιλάει» μόνος του και «ακούει» τον εαυτό του.

Έτσι καταντούμε διασπασμένα μοναχικά ανθρωπάκια και όχι ένα σύνολο ανθρώπων, μια ενιαία οντότητα.

Στην ουσία δεν μπορούμε (μέχρι σήμερα) να αντιληφθούμε τι εστί συλλογικότητα. Στο πλαίσιο αυτό επικρατούν εκείνοι που διψάνε για την προσωπική τους ανάδειξη, υπερνικώντας (κατά κανόνα) αντιλήψεις που έχουν συλλογική βάση, γιατί απλά δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτές στο ευρύ κοινό, ώστε να αποκτήσουν ανάλογο έρεισμα. Επικρατούν με λίγα λόγια οι τυχοδιώκτες, που όλοι μας αναγνωρίζουμε (και μεταξύ μας τους «στολίζουμε»), αλλά κανείς δεν έχει τη γνώση και επομένως το θάρρος να μας απαλλάξει (επιτέλους) από αυτούς, κυρίως όμως από τις αντιλήψεις τις οποίες αυτοί διάγουν.

Πως λοιπόν να αλλάξουν οι αντιλήψεις όταν όλοι μας είμαστε κρυμμένοι στο «καβούκι» μας; Πώς να αλλάξει μια Κοινωνία όταν υποκρίνεται ότι λειτουργεί ως Κοινωνία; Και τέλος πως μπορεί να αλλάξει το ΠΑΣΟΚ (για να αλλάξει ποια Κοινωνία), δηλ. ένας συλλογικός φορέας, όταν κανείς μας δεν μπορεί να δρα συλλογικά;

Η δική μου πρόταση, που θεωρώ ότι θα πρέπει να αποτελέσει στρατηγικό στόχο της προοδευτικής παράταξης, είναι η συστηματική καλλιέργεια και εμπέδωση της συλλογικής συνείδησης, με δύο προϋποθέσεις:

-την αποδοχή του προβλήματος, δηλ. της υποκριτικής Κοινωνίας και των εαυτών μας και
-τη γνήσια κατάθεση ψυχής από όλους μας για όλους μας

Για να μπορέσει όμως αυτή η ιδέα να γίνει αντιληπτή και να αφομοιωθεί από τους πολίτες, θα πρέπει να συνδεθεί με την καθημερινή μας ζωή για να έχουμε άμεσα και απτά αποτελέσματα. Πρέπει μέσα από εφαρμογές στη καθημερινή μας ζωή να δούμε γιατί και πως η συλλογικότητα μπορεί να μας ωφελήσει και στο ατομικό μας επίπεδο.

Μπορεί να φαντάζουν υπερβολικά, ουτοπικά ή βγαλμένα από άλλες ιδεατές κοινωνίες (πχ Σουηδία, Φινλανδία κλπ). Ο καθένας θα μπορούσε να πει «αγαπητέ καλά τα λες, όμως αυτά δεν γίνονται εδώ. Εδώ είναι Ελλάδα και ο έλληνας (όσο και να «χτυπιέσαι») δεν αλλάζει!».

Απαντώ με μια και μόνο λέξη. Κύπρος!

Δεν είναι έλληνες οι Κύπριοι; Δεν είναι ομοεθνείς; Δείτε το Κράτος τους, το Πολιτικό τους Σύστημα, την Οργάνωσή τους, τη Δημόσια Διοίκηση, την Παιδεία, την Υγεία, το Συνδικαλισμό τους, δείτε την οικονομία τους, την ευμάρεια και την πρόοδό τους. Φανταστείτε τι θα ήταν η Κύπρος, αν μάλιστα δεν της υποθήκευαν το μέλλον με τη Τουρκική εισβολή και δεν της επέβαλαν μια μόνιμη απειλή να πλανάται πάνω από τη Μεγαλόνησο! Φανταστείτε…
Κι ο ελληνικός αυτός λαός, υπό αυτές μάλιστα τις συνθήκες, έχει κάνει θαύματα (και συνεχίζει να κάνει) και βρίσκεται ακριβώς δίπλα μας!
Ας αναρωτηθούμε λοιπόν «Γιατί όχι και εμείς;». Τουλάχιστον να αναρωτηθούμε…

Κομοτηνή, Φεβρουάριος 2008